Trong những năm gần đây, nhiều công ty đưa ra lựa chọn mua cổ phiếu công ty cho các nhân viên sắp nghỉ hưu. Rất nhiều người đã chọn phương án này, nhưng thực tế khi so sánh với việc đầu tư vào một tài sản khác, lựa chọn này không phải lúc nào cũng có lợi nhất. Trong bài viết này, Saga.vn sẽ đi sâu vào những khía cạnh tốt xấu của bạn khi đầu tư vào công ty mình đang làm.
TẠI SAO NGƯỜI TA LẠI ĐẦU TƯ VÀO CỔ PHIẾU CÔNG TY MÌNH?
Lý do đầu tiên, và cũng là lý do quan trọng nhất, là bởi nhân viên cho rằng bởi vì họ làm việc cho công ty, họ sẽ có lợi thế về thông tin cũng như những mặt mạnh yếu của mô hình doanh nghiệp họ. Điều này có nghĩa là trong một số trường hợp, họ có thể đánh giá giá trị tổng thể cũng như tình hình tài chính của doanh nghiệp tốt hơn so với người ngoài.
Lý do thứ 2, các nhân viên sẽ được hưởng cổ phần của công ty. Khi được đóng góp vào sự phát triển và lợi nhuận của công ty, sự trung thành của họ với công ty sẽ được củng cố
Một nguyên do nữa là thường nhân viên sẽ được mua cổ phiếu của công ty ở giá rẻ hơn so với giá thị trường.
LỢI LỘC KHI ĐẦU TƯ VÀO CỔ PHIẾU CÔNG TY
Đầu tư vào công ty bạn đang làm việc sẽ đem lại những lợi thế nhất định:
1. LỢI NHUẬN CAO HƠN
Khi đầu tư vào cổ phiếu công ty, quỹ lương của bạn thường sẽ được thêm một khoản (matching) ngoài số tiền bạn đang gửi vào mỗi kỳ lương (contributions). Việc này có nghĩa quyền sở hữu công ty của bạn sẽ cao hơn môt khi cổ phiếu của công ty tăng giá. Cộng thêm với việc bạn được mua cổ phiếu với giá ưu đãi, thì số tiền bạn thu về sẽ có triển vọng tăng lên.
2. THUẬN LỢI TỪ THÔNG TIN CÓ ĐƯỢC
Là một nhân viên, bạn sẽ nắm rõ tình hình kinh doanh cũng như triển vọng phát triển của công ty hơn là một nhà đầu tư bình thường. Lợi thế về thông tin giúp bạn có cái nhìn rạch ròi về triển vọng tương lai của công ty.
NHƯỢC ĐIỂM CỦA CÁC KHOẢN ĐẦU TƯ VÀO CÔNG TY
Để xác định xem việc đầu tư vào cổ phiếu của công ty có phù hợp với mình hay không, điều quan trọng là bạn phải xem xét các mặt hạn chế khi đưa ra quyết định này, bao gồm:
1. THIẾU SỰ ĐA DẠNG HÓA
Khi bạn đầu tư vào cổ phiếu công ty và được matching vào số tiền lượng bạn đóng góp, quyền sở hữu công ty của bạn sẽ được nâng lên. Việc này dù có thể tăng lợi nhuận tức thời, nhưng khi bạn đặt một phần lớn khoản tiết kiệm vào cổ phiếu công ty, danh mục đầu tư của bạn đang không được đa dạng hóa. Một khi công ty rơi vào khó khăn, các khoản đầu tư trong danh mục cũng sẽ chịu cú sốc tương tự, ảnh hưởng đến tăng trưởng chung của toàn bộ doanh mục đầu tư của bạn.
2. RỦI RO LỚN HƠN
Việc nắm trong tay số lượng lớn cổ phiếu công ty cũng có nghĩa bạn phải đốii mặt với nhiều rủi ro hơn. Trong thời đại kinh tế thế giới biến động khôn lường, các luồng thông tin có thể không phải lúc nào cũng có lợi cho công ty bạn,dẫn đến cổ phiếu của công ty có thể bị tụt dốc đáng kể hoặc sẽ có những lúc ngành kinh doanh của công ty suy giảm năng lực. Tất cả những rủi ro này sẽ có ảnh hưởng lớn tới kế hoạch lương hưu của bạn.
VẬY BẠN NÊN ĐẦU TƯ BAO NHIÊU VÀO CÔNG TY?
Dù cho lợi nhuận có được khi cổ phiếu công ty tăng giá có hấp dẫn đến đâu, bạn cũng nên cân bằng các khoản đầu tư để phòng khi trường hợp cổ phiếu rớt giá, tài sản của bạn vẫn sẽ được bảo vệ. Ví dụ dưới đây sẽ trình bày một cách hay để cân bằng giữa đầu cơ và rủi ro:
NGUYÊN TẮC 10%
Bạn chỉ nên đầu tư tối đa 10% tổng danh mục đầu tư vào cổ phiếu công ty. Thậm chí con số này còn là quá cao trong một số trường hợp. Hầu hết các nhà quản lý tài chính chuyên nghiệp đều chỉ dành ra 5% cho cổ phiếu của một công ty.
Có những trường hợp nên được giải quyết bằng lý lẽ thông thường. Giả dụ, nếu bạn sắp nghỉ hưu hay thiếu tiền, bạn nên cắt giảm khoản đầu tư hiện tại của mình vào công ty. Khi bạn chỉ đầu tư một phần nhỏ danh mục vào công ty cũng như dần dần giảm bớt số lượng cổ phiếu của mình, bạn sẽ tránh được cho mình những rủi ro không đáng có.
Có rất nhiều lý do để bạn giữ mức cổ phiếu trong công ty ở mức thấp. Vụ lùm xùm giữa các nhân viên và lãnh đạo ở hai công ty Enron và WorldCom là bài học điển hình cho vấn đề này. Cả hai công ty đều có chương trình hưu trí 401(k) và mua cổ phiếu bù trừ cho phần lớn nhân viên. Nhưng các nhân viên, nhà đầu tư và công chúng nhìn chung lại không biết rằng họ đang bị các lãnh đạo công ty lừa dối về tình hình tài chính thảm họa.
Khi thông tin này vỡ lở, các nhân viên đã không kịp bán tháo số cổ phiếu công ty đang tụt giá nghiêm trọng mà họ nắm giữ. Đến lúc hai công ty này phá sản, những người này đã mất trắng khoản tiết kiệm của mình do đã đầu tư quá nhiều vào cổ phiếu công ty.
TỔNG KẾT LẠI
Đầu tư vào cổ phiếu công ty mình có thể rất có lợi cho bạn, nhất là khi công ty thực hiện matching cho khoản tiền mà bạn đầu tư, tuy nhiên nó cũng tồn tại những hạn chế nhất định. Vì vậy, lời khuyên ở đây là đừng nên đầu tư quá 10% danh mục đầu tư vào cổ phiếu công ty. Nếu bạn có nguy cơ thiếu tiền trong tương lai gần, hãy giảm mức đầu tư này xuống còn 5%. Việc này sẽ giúp bạn bảo vệ tài sản trong trường hợp cổ phiếu công ty rớt giá.
Theo: saga